Tahir Salahov Rusiyanın ali mükafatına layiq görülmüşdür

12 iyun Rusiya günü münasibəti ilə müxtəlif peşə sahələrində fərqlənənlərə dövlət mükafatının verilməsi ilə bağlı siyahı açıqlanmışdır. Rusiya mətbuat orqanlarının yaydığı məlumata görə mükafata layiq görünənlər arasında məşhur azərbaycanlı rəssam Tahir Salahov da var. T.Salahova mükafat ədəbiyyat və incəsənət nominasiyası üzrə verilib. Bundan əlavə, təltif olunanlara 5 milyon rubl pul mükafatı da veriləcək. Mükafatlar bu gün Kremldə keçiriləcək Rusiya Günündə təqdim olunacaq.

Tahir Salahov dünya miqyaslı azman sənətkardır. Onun əsərləri dünyanın böyük sərgi salonlarının daimi eksponatına çevrilmişdir. Harada yaşamasından və işləməsindən asılı olmayaraq Tahir müəllim həmişə Azərbaycanla bağlı olmuşdur. Dünyanın hər yerində onu Azərbaycanın sənətkarı kimi tanıyır və sevirlər. Bu sevginin arxasında dahilik zirvəsinə ucalmış bir həmyerlimizin illər uzunu yaratdığı çox qiymətli əsərlər dayanır. Təsadüfi deyil ki, T.Salahov Sovet İttifaqının ən yüksək mükafat və ordenlərinə layiq görülüb. Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adını alıb. Rusiyanın “Vətən qarşısında xidmətlərinə görə” ikinci və üçüncü dərəcəli ordenlərinə, Azərbaycanın ali mükafatı olan “İstiqlal” ordeninə, Bolqarıstan, Polşa, Monqolustan və başqa ölkələrin ordenlərinə, müxtəlif medallara və mükafatlara layiq görülüb. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev 2008-ci il noyabrın 27-də Tahir Salahova “Heydər Əliyev” ordenini təqdim etmişdir. Həmyerlimiz Rusiyanın və MDB-nin bir çox ölkələrinin rəssamlıq akademiyaları ilə bərabər, Madriddəki San-Fernando Kral İncəsənət Akademiyasının və Fransa Zərif Sənətlər Akademiyasının müxbir üzvüdür. Bundan başqa, Ölməzlər Akademiyası adlanan Fransa Zərif Sənətlər Akademiyasına SSRİ-dən cəmi üç nəfər üzv seçilib ki, onlardan biri də Tahir Salahovdur. O, həm də Amerika Birləşmiş Ştatlarının bir neçə şəhərinin və Montana ştatının fəxri vətəndaşıdır.

Tahir müəllimin bəşəri mahiyyət daşıyan, müasirliyi ilə dünyanın hər yerində sevilən əsərlərinə tamaşaçı marağı onunla şərtlənir ki, Tahir Salahov milli və bəşəri dəyərləri sintez edə bilir, onların harmoniyasını böyük məharətlə yaradır.

Bu məşhur sənətkarın yaradıcılığı milli olduğu qədər də bəşəridir. Bu rəsmlərin hər birində istedadla dolu vətənpərvər bir ürəyin bəzən həzin, bəzən də sərt çırpıntıları duyulur. O ürəyin sahibi öz doğma yurdunu canı qədər sevir, onun bəzən ağrılı, bəzən qürurlu rənglərin bütün çalarlarını öz daxili dünyasından keçirib, güclü sənət dünyasına qovuşdurur. Tahir Salahov üçün doğulduğu Abşeron torpağı bu dünyanın kiçik modelidir. O, insan, bəşəriyyət və dünya haqqında həqiqətləri sanki bu kiçik torpaqda axtarır. Buranın torpağı da, dənizi də, insanları da onun əsərlərində o qədər ruhani bir şəkildə əks olunur ki, tamaşaçı onlarla üzbəüz olanda sanki yüngülləşir, özünü bu dünyanın vətəndaşı olduğu üçün xoşbəxt sayır.

Mən rəssamam və rənglərin də dilinə az-çox bələdəm. Amma Tahir müəllimin əsərlərində bu rənglərin elə çalarlarını görürsən ki, bu sənətkarın ilahi bir istedad sahibi olduğuna şübhə etmirsən. Tahir Salahov Əzim Əzimzadə adına Rəssamlıq məktəbinin yetirməsidir. O, burada təhsil alıb, sonra 1957-ci ildə V.İ.Surikov adına Moskva Dövlət İncəsənət İnstitutunu bitirib. Bu günlər o həmin institutun rəssamlıq və kompozisiya kafedrasına rəhbərlik edir. Amma ona qədər Azərbaycan İncəsənət İnstitutunda dosent, professor kimi çalışıb, Rəssamlar İttifaqında sədr kimi fəaliyyət göstərib. Tahir Salahovun iki portret əsərini xüsusi olaraq qeyd etmək istəyirəm. Onlardan biri “Qara Qarayev”, ikincisi isə “Fikrət Əmirov”dur. Hər iki portretdə yaxın cizgilər var. Bu yaxınlığı şərtləndirən əlamət musiqidir. Amma onun bir portreti diqqətimi daha çox cəlb edib. Bu ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin portretidir. Həmin əsərdəki daxili zənginlik, insani hisslər, bütövlük və kamillik hər bir tamaşaçıda milli qürur hissi doğurur. Tahir Salahov ulu öndəri bu xalqın düşündüyü kimi, əsl rəhbər kimi yaratmışdır.

“Səhər eşalonu”, “Rezervuar parkı” adlı sənaye peyzajları, “Abşeron qadınları”, “Aydan” tabloları, “Sabir”, “Dmitri Şostakoviç”, “Rəsul Rza” portretləri rəssamın fəlsəfi axtarışlarının real nəticəsi kimi yaranmışdır. Bu əsərlərin hər birində Tahir Salahovun ciddi axtarışları hiss olunur, onlarda realist sənətkarın qəlb dünyasının zəngin rəngləri toplanmışdır. . “Xəzər bu gün” adlı digər bir əsəri də diqqətimi çəkir. Neft qazma qurğusu o qədər real işlənmişdir ki, elə bil Xəzərin üzərindən ona tamaşa edirsən. Qız qalası mövzusuna Azərbaycan rəssamlarından çoxları müraciət edib. Amma Tahir müəllimin “Qız qalası” əsərindəki simvollar ona orijinal əsər kimi yeni çalarlar gətirmişdir. Bu bizim tariximizin yaddaşına çox qiymətli töhfədir. Ona görə də müəllif bu əsərə bütün qəlbinin hərarətini vermişdir. Dünyanın bir çox ölkələrinin böyük şəhərləri, görməli yerləri, tarixi abidələri ilə bağlı Tahir Salahov yaradıcılığında qiymətli əsərlər var. Bu əsərlərin hər birində yüksək beynəlmiləlçilik, bəşəri duyğular yaşayır.

Artıq bir neçə ildir ki, Tahir Salahov Azərbaycan Rəssamlıq Akademiyasında bakalavrlar və magistrlər buraxılışı üzrə dövlət komissiyasına sədrlik edir. Moskvada isə Rusiya Federal Məclisi Federasiya Şurasının sədri yanında Mədəniyyət Şurasının üzvü seçilib.

Tahir müəllimin Rusiyanın ali mükafatına layiq görülməsi hər bir azərbaycanlının qəlbində böyük iftixar hissi doğurur. Bu münasibətlə böyük sənətkarımızı ürəkdən təbrik edir, ona yeni yaradıcılıq nailiyyətləri arzulayırıq.

Elçin ORUCOV,

əməkdar mədəniyyət işçisi, rəssam

Xalq qəzeti.- 2013.- 12 iyun.- S. 6.